Prototype, proof of concept, MVP of pilot: een handleiding voor het ontwikkeltraject van jouw applicatie

Mock-up, wireframe, interactief prototype, proof of concept, minimum viable product, pilot: veel ondernemingen verdwalen in het jargon dat applicatiebouwers gebruiken. Daarom maken we een korte handleiding voor de verschillende fases in het ontwikkelproces van zo’n app. Zodat je kan volgen waar jouw applicatie al staat en wanneer ze helemaal klaar is om op de wereld los te laten.

Mock-up

Het designproces begint vaak met mock-up, een visuele voorstelling van wat de applicatie uiteindelijk moet worden. Zo’n mock-up is meestal vrij statisch, er is weinig tot geen interactie en ook de navigatiemogelijkheden zijn beperkt. Het doel is vooral om de concepten te verduidelijken en het design af te toetsen.

Een mock-up kan verschillende vormen aannemen. Het kan er nog uitzien alsof het met potlood is geschetst, maar het kan evengoed al de juiste kleuren, rechthoeken, schaduwen, … hebben.

Wireframe

In de praktijk wordt er vaak geen verschil gemaakt tussen mock-ups en wireframes, voor ons ligt het verschil vooral in de boodschap die ze overbrengen: waar mockups meestal inzoomen op een welbepaald concept zijn wireframes vooral bedoeld om de user flow in kaart te brengen. Denk aan rechthoeken (schermen) verbonden met elkaar via pijlen (navigatie).

Interactief Prototype

Bij de uitwerking van onze projecten stappen we redelijk vroeg over naar een interactief prototype. Op deze manier krijg je snel een vrij realistisch beeld van de beleving in je browser of op je telefoon.

Een prototype is bedoeld om de interacties op de applicatie al te tonen. Deze zijn natuurlijk wel nog niet gekoppeld aan een databank, er wordt in deze fase dus nog niets weggeschreven of bewaard. Je kan een prototype nog niet operationeel inzetten, maar je kan wel navigeren. In tegenstelling tot een wireframe of mock-up doén de knoppen al iets.

Wij bouwen dus meestal al heel vroeg een interactief prototype. Het zegt veel meer dan een reeks schetsen of foto’s. Onze klanten krijgen een URL, waarmee ze al kunnen rondkijken en -surfen op de eerste versie van hun applicatie, zonder dat wij op hun vingers kijken. Een interactief prototype is het ideale instrument voor applicatiebouwers om gericht de juiste klantenfeedback te verzamelen. Daarom gebruiken wij bijna altijd een prototype om een turbo op een project te zetten, en zonder tijd en geld te verliezen naar een app te gaan die vanaf de lancering perfect doet wat hij moet doen.

Proof of concept

Een proof of concept bouw je om de technische haalbaarheid van een idee of een concept af te toetsen. Je wil nakijken of er bepaalde technische beperkingen zijn voor een applicatie. Je wil een concept bewijzen vanuit een puur technische invalshoek.

Je gaat lang niet altijd een proof of concept nodig hebben om een applicatie te bouwen. Meestal gebruik je daarvoor een beproefd recept, werk je met proven software en technologie die je al kent en waar je al goeie resultaten mee geboekt hebt. Als je van nul begint, en iets doet wat je technisch nog nooit eerder hebt gedaan, dan kan een proof of concept wel aangewezen zijn om de technische haalbaarheid al vroeg in het ontwikkelproces te onderzoeken.

Minimum viable product of MVP

Zoals de naam al doet vermoeden, is een minimum viable product een tool die functioneel al volledig werkt. Stel dat je 200 functionaliteiten in een applicatie wil steken: dan zijn er misschien 50 die echt nodig zijn en 150 die eerder leuke extra’s zijn. 50 must haves en 150 nice to haves. Het MVP zal dan het product zijn dat in een eerste fase alleen die 50 echt belangrijke features zal bevatten.

Een minimum viable product kan natuurlijk heel wat gedaantes aannemen. Soms lijkt het al voor 95 procent op je finale product, meestal zal het daar nog een stuk verder vanaf liggen. Bij een MVP is er bijvoorbeeld vaak nog niet veel aandacht voor de user interface. Die werkt wel, maar ziet er nog niet geweldig mooi of aantrekkelijk uit. Dat is voor een volgende fase.

Een MVP dient om te onderzoeken of je de gebruiker kunt overtuigen. Is je applicatie aangenaam genoeg? Wat ontbreekt eventueel nog? Of wat kan gerust weg? Een minimum viable product is onder andere belangrijk om investeerders aan te trekken. Die willen zien dat je dichtbij een werkend eindproduct zit, dat mensen willen gebruiken en zelfs voor willen betalen. Een MVP is geen garantie op een succesvolle applicatie, maar geeft toch al vertrouwen in een goede afloop.

Pilot

De pilot is de laatste fase in het ontwikkelproces voor de launch van een applicatie. In deze fase ga je het minimum viable product laten uittesten door een geselecteerde groep gebruikers. Je laat je applicatie dus voor het eerst los op échte gebruikers, op je medewerkers (als het gaat om een interne app) of je klanten. Het gaat om een gecontroleerde test, je volgt de kleine groep gebruikers van dichtbij op, door bijvoorbeeld interviews te doen.

Het doel van de pilot is natuurlijk om het MVP verder te verfijnen. Bij de vorige fases werd de app ook al uitgetest (bijvoorbeeld het prototype), maar dan door interne gebruikers. Die zitten er natuurlijk elke dag midden in en oordelen op een andere manier dan de échte eindgebruikers. Daarom is hun feedback belangrijk, ze kijken met andere ogen naar een applicatie en leggen andere pijnpunten én opportuniteiten bloot.

De verschillende fases van het ontwikkelproces zijn niet in steen gebeiteld. Applicatiebouwers zullen ze zelden alle vijf doorlopen, netjes na elkaar. De grenzen vervagen, vaak lopen de fases ook in elkaar over. Het ene prototype is het andere niet, het ene MVP is het andere niet. Afhankelijk van de applicatiebouwer waar je bij aanklopt, kunnen die er helemaal anders uitzien.

Het einddoel is altijd een applicatie die wérkt, die er goed uitziet, die een naadloze gebruikerservaring garandeert en die de doelen bereikt die hij moet bereiken. Dat is cruciaal: we staren ons niet blind op technische vereisten, maar we houden altijd de businesscase voor ogen: welk probleem moet opgelost worden? En slaagt de applicatie daar ook in?